Fæðing barns hefur mikil áhrif á líf foreldra og annarra aðstandenda. Flestir verðandi foreldrar nota meðgöngutímann til að laga líf sitt og umhverfi að nýjum aðstæðum, sérstaklega með tilliti til öryggis barnsins sem þeir bera ábyrgð á. Eitt af því sem ástæða er til að huga að er neysla foreldranna á tóbaki, áfengi og vímuefnum.
Meðan konan er barnshafandi er barnið hluti af henni. Allt sem hún borðar eða drekkur fær barnið, einnig áfengi. Vínandi, sem hún drekkur, fer sem leið liggur um fylgju og inn í blóðrás fóstursins. Líffæri þess eru ekki nægilega þroskuð til að brjóta áfengið niður og fóstrið verður því fyrir meiri áhrifum en móðirin.
Fóstrið er í hættu alla meðgönguna en skaðinn er mismunandi eftir því á hvaða þroskastigi heilinn er hverju sinni. Hvorki er vitað hve mikið áfengi er skaðlegt né á hvaða skeiði meðgöngunnar fóstrið er í mestri hættu. Vitað er að svokölluð hófdrykkja getur valdið skaða og að hættan eykst í takt við aukna neyslu. Einnig hafa rannsóknir sýnt fram á að drekki kona 5 drykki eða meira við sama tækifæri getur það verið fóstrinu skaðlegt.
Sjá einnig: Meðganga konu á heilum sex sekúndum
Börn mæðra sem neyta mikils áfengis á meðgöngu geta fæðst með áfengisfóstur-heilkenni sem kemur fram í vaxtarskerðingu, þroskaskerðingu og vansköpun í andliti. Þessar alvarlegu afleiðingar eru sjaldgæfar. Hins vegar fá mun fleiri börn vægari einkenni sem koma fram í námserfiðleikum og hegðunarvandamálum síðar á ævinni, jafnvel þó móðirin neyti ekki mikils áfengis á meðgöngunni.
Enginn munur er á bjór, borðvíni og sterku áfengi, vínandinn í öllum þessum drykkjum hefur sömu áhrif á fóstrið.
Ef barnshafandi kona neytir ólöglegra vímuefna t.d. hass, e-töflu, amfetamíns eða kókaíns getur það m.a. valdið fósturláti, fylgjulosi eða fyrirburafæðingu. Auk þess er hætta á greindarskerðingu og hegðunarvandamálum síðar á ævinni.
Ef móðir sem er með barn á brjósti drekkur áfengi fær barnið hluta áfengisins með móðurmjólkinni og verður fyrir meiri áhrifum en hún. Taugakerfi barnsins er enn í mótun og getur orðið fyrir skaða af áfenginu. Því er æskilegt að takmarka áfengisneyslu verulega á meðan barnið er á brjósti.
Landlæknir hvetur barnshafandi konur til að neyta hvorki áfengis né annarra vímuefna.
Jóna Dóra Kristinsdóttir, ljósmóðir á Miðstöð mæðraverndar
Sigríður Sía Jónsdóttir, yfirljósmóðir á Miðstöð mæðraverndar
Frá Landlæknisembættinu
Fleiri heilsutengdar greinar má finna á
Kidda Svarfdal er ritstjóri og eigandi Hún.is en hún er frá Djúpavík á Ströndum. Hún fór á bát og snjósleða í skólann þegar hún var lítil og var í heimavist í Finnbogastaðaskóla. Hún hefur haft gaman að krossgátum og íslensku frá unga aldri og hefur skrifað ljóð, sögur, pistla og fleira. Ásamt því að skrifa á Hún.is er Kidda, ásamt fjölskyldu sinni, mikið í Djúpavík þar sem fjölskyldan er með ferðaþjónustu.